Een onderneming oprichten in je gastland: het succesverhaal van Solange

In 2017 verliet Solange Njiojep Kappa haar geboorteland Kameroen om zich bij haar man te voegen. Hij was tien jaar eerder naar Marokko geëmigreerd. Het duurde niet lang of ze creëerde haar eigen job. Dat deed ze met de steun van het Amuddu-project.

Het verhaal van Solange klinkt als een sprookje: de heldin overwint tegenslagen met de hulp van een goede geest en bouwt zo haar droomleven op. En toch is er niets mysterieus aan het traject dat deze moedige moeder van drie heeft afgelegd …

In Kameroen werkte Solange als verpleegster. Ze moest in haar eentje voor haar drie dochters zorgen. Haar man was al tien jaar eerder vertrokken naar Marokko op zoek naar werk. In 2017 besloot zij hem te vervoegen en samen met hem aan het werk te gaan.

Haar doel? Hun drie dochters, die in Kameroen waren achtergebleven, een beter leven bieden. Helaas volgt al snel de ontgoocheling voor Solange: haar man blijkt in armoede te leven. Haar dromen om een beter leven op te bouwen lijken in rook op te gaan.

Een moeilijke situatie voor migranten 

Migranten integreren in de economie en de samenleving is niet gemakkelijk in Marokko. Het land kampt met een hoge werkloosheid: 12,1 % in het eerste kwartaal van 2022, met een piek van 16,3 % in stedelijke gebieden.

Bovendien vertegenwoordigt de informele sector een aanzienlijk deel van de Marokkaanse economie. Dat maakt de integratie van migranten er niet gemakkelijker op.

Er bestaan nochtans al vele jaren diensten die de werkgelegenheid en het zelfstandig ondernemerschap ondersteunen. Helaas zijn nieuwkomers daar vaak niet van op de hoogte. Dus kunnen zij er ook geen gebruik van maken.

Solange, die ondertussen besloten had om in Marokko te blijven en haar man te steunen, is niet iemand die bij de pakken blijft zitten. Ze ging actief op zoek naar een oplossing.

“Ik ging vaak wandelen op het strand om mijn gedachten op een rijtje te zetten. Op een dag botste ik op een leeg blikje aan de rand van het water. Ik pakte het op en vroeg me af of er misschien iets voor mij in zat. Ik deed navraag en vernam dat aluminium een zekere waarde heeft en dat de blikjes konden worden verzameld, omgesmolten en verkocht als een blok aluminium. Dat kon mij dus een inkomen opleveren. Maar hoe ga je daarmee aan de slag?”

Amuddu: een project dat naar mensen toegaat

Gelukkig ontmoette Solange een van de maatschappelijk werkers van Amuddu op een bijeenkomst van een buurtvereniging. Amuddu is een woord in het Tamazight dat ‘reis’ betekent, het project krijgt steun van Enabel.

Het is een initiatief dat voortbouwt op bestaande programma’s en dat vooral de coördinatie wil versterken. Enabel steunt de verschillende instellingen die migranten begeleiden en werkt ook samen met ANAPEC. Dat is de Marokkaanse overheidsdienst voor opleiding en werkgelegenheid.

Bij het initiatief zijn ook organisaties uit het maatschappelijk middenveld betrokken. Het idee is niet alleen om ieders inspanningen te coördineren, maar ook om nieuwe manieren uit te proberen om de bestaande steun te versterken.

Zo heeft ANAPEC voor het eerst in Marokko een team van vier personen uit de migranten- en vluchtelingenbevolking opgenomen: twee dames uit Ivoorkust, een Kameroener en iemand uit Guinee. Hun opdracht? De immigrantengemeenschappen ontmoeten in de wijken waar zij wonen en hen informeren over de beschikbare diensten op het gebied van beroepsopleiding en steun voor werkgelegenheid en zelfstandig ondernemerschap.

Die aanpak is bijzonder doeltreffend omdat er een band gesmeed wordt tussen de Marokkaanse overheidsinstellingen en de migranten. Al te vaak hebben migranten de neiging officiële instanties te wantrouwen

Ook het maatschappelijk middenveld is erbij betrokken

Ook maatschappelijke organisaties spelen een rol. Zodra contacten zijn gelegd, begeleiden zij de migranten om hun administratieve zaken op orde te krijgen, hun rechten te kennen, de taal te leren (Arabisch en/of Tamazight) aan te leren, maar ook om toegang te krijgen tot medische of psychologische zorg.

Zo hebben de Stichting Ajial en het Marokkaans Instituut voor ondersteuning van micro-ondernemingen een consortium opgericht dat met ANAPEC samenwerkt. Het doel is om de begeleiding voor de creatie van zelfstandige initiatieven door migranten en vluchtelingen te versterken.

Hierbij gaat bijzondere aandacht naar de periode ná de oprichting van hun zaak en naar het beheer van de financiële steun vóór de oprichting van hun zaak. Met concrete resultaten: tot nu toe hebben 140 initiatiefnemers financiering ontvangen voor het opzetten van zaken voor zelfstandig ondernemerschap.

Een businessplan om financiering te verkrijgen

Dankzij het Amuddu-project werd Solange in contact gebracht met ANAPEC, waar zij zich kon registreren. Vervolgens kreeg zij de gelegenheid om een aantal opleidingen te volgen. Zo leerde ze een businessplan op te stellen. Zij kreeg ook hulp om het statuut van zelfstandig ondernemer te verkrijgen.

Solange werd door ANAPEC geselecteerd voor een steunmaatregel in het kader van het project. Zij heeft haar initiatief voor de recyclage van blikjes aan een jury kunnen voorstellen.

Na beraadslaging achter gesloten deuren kreeg Solange 22.300 dirham (ongeveer 2.100 euro) om haar zaak op te starten.

Maar daar hield de begeleiding niet op. De Stichting Ajial, een partner van het Amuddu-project, heeft Solange ook gesteund: vergaderingen om het project op te volgen, opleiding over marketing, commercialisering, beheer van hulpbronnen, enz. Dankzij haar financiering kon Solange investeren in een motorbakfiets, laarzen, een overall, een helm en handschoenen om veilig te werken.

Uitzicht op groei

Vandaag kan Solange leven van haar zaak. Zij heeft met verschillende restaurants overeenkomsten gesloten om hun blikjes te recupereren. Bovendien voert ze regelmatig schoonmaakacties uit aan de kust in Rabat.

Door haar ondernemingsactiviteit kan zij nu in haar levensonderhoud voorzien, bijdragen tot de welvaart van haar gezin en deelnemen aan het behoud van het milieu en de gemeenschap waar zij woont.

Maar deze ondernemende vrouw is niet van plan het hierbij te laten. In de nabije toekomst wil ze haar bedrijf uitbreiden door kwetsbare vrouwen uit haar omgeving in dienst te nemen.

Haar project groeit en verschillende recyclingbedrijven hebben hun interesse al laten blijken. Zij overweegt nu haar bedrijf uit te breiden om meer blikjes in te zamelen en zo haar project te blijven ontwikkelen.