Digitalisering

Om volledig te kunnen profiteren van digitale diensten en instrumenten heb je specifieke vaardigheden nodig. Bij kwetsbare groepen ontbreekt het soms aan (digitale) basisvaardigheden. Bovendien worden meer geavanceerde digitale vaardigheden steeds belangrijker om te slagen voor je studies en om waardig werk te kunnen vinden.

• Digitale basisvaardigheden: Enabel focust op sensibiliseringscampagnes rond de mogelijkheden van digitalisering en op samenwerking met overheden. Zo willen we ervoor zorgen dat het bewustzijn in alle lagen van de samenleving wordt vergroot. Basisvaardigheden voor lezen, schrijven en rekenen integreren we waar nodig in gerichte programma’s (bijvoorbeeld voor medewerkers in ziekenhuizen waar een digitale transformatie is gepland). Enabel ondersteunt echter geen nationale campagnes voor digitale geletterdheid.

• Geavanceerde digitale vaardigheden voor onderwijs en werk: Deze categorie omvat competenties die worden aangeduid als ‘computervaardigheid’, ‘ICT-geletterdheid’, ‘informatievaardigheid’. Het gaat ook verder en omvat kritische zachte vaardigheden of ‘soft skills’ zoals probleemoplossend denken, communicatie en samenwerking, enz. In het onderwijs bijvoorbeeld, ondersteunt Enabel activiteiten zoals de ontwikkeling van digitale hubs. Bovendien bieden we opleiding en ontwikkeling van vaardigheden voor leerkrachten en studenten. Verder werken we mee aan de ontwikkeling van lokale digitale inhoud en zorgen we voor de uitrusting van onderwijsinstellingen. Voor de werkwereld zet Enabel in op digitale vaardigheidstrainingen voor ondernemers. Dat doen we in nauwe samenwerking met ministeries die bevoegd zijn voor het digitale (vaardigheids)beleid en met het maatschappelijk middenveld (bijvoorbeeld innovatiehubs of fablabs).

• Vaardigheden in de digitale economie: Enabel ondersteunt praktijkgerichte opleidingen op korte tot middellange termijn voor inclusief en waardig werk in de digitale en data-economie. We werken samen met instellingen voor hoger onderwijs om professionele digitale opleidingen te ondersteunen.

• Digitale leiderschapsvaardigheden: Digitale leiderschapsvaardigheden zijn nodig om goed bestuur te waarborgen en duurzaamheid in alle aspecten te garanderen. Dat vereist niet alleen opleiding in digitale competenties, maar ook in bedrijfsanalyse en strategieontwikkeling. Enabel biedt digitale vaardigheidstrainingen voor overheden en non-profitorganisaties. Die zijn gericht op het vermogen om digitale transformatiestrategieën en -programma’s te definiëren, te coördineren, te onderhouden en te evalueren.

Mensen- en burgerrechten waarborgen in de digitale ruimte is cruciaal voor een inclusieve digitale samenleving waarin iedereen (digitale) toegang heeft tot dezelfde basisdiensten. Daarom hanteert Enabel een mensenrechtenbenadering bij het aanbieden en uitbreiden van toegang tot digitale technologieën. Wij pakken bovenstaande risico’s aan en zorgen ervoor dat digitale rechten worden gehandhaafd via:

• Voorlichting: Enabel ondersteunt sensibiliseringscampagnes en -activiteiten om ervoor te zorgen dat alle burgers erkennen dat mensenrechten en grondrechten ook online gelden, net als offline.
• Preventie: Enabel ondersteunt capaciteitsversterking voor medewerkers van overheden en maatschappelijke organisaties en burgers om ervoor te zorgen dat zij mee zijn met de beste praktijken op het gebied van digitale rechten en veiligheid. Ministeries moeten strategieën kunnen plannen om de risico’s voor digitale rechten te beperken. Ook sensibiliseringscampagnes gericht op preventie worden ondersteund.
• Mitigatie: Enabel werkt waar mogelijk nauw samen met overheidsdiensten om toegang te bieden tot kwalitatieve en duurzame (digitale) ondersteunende diensten. Bijvoorbeeld juridische ondersteuning en psychosociale diensten die slachtoffers ondersteunen om schendingen van digitale rechten op te heffen en zichzelf te beschermen.

Enabel ondersteunt nationale en gedecentraliseerde overheidsdiensten om samen met de burgers en alle betrokken belanghebbenden hun digitaal-bestuursmodel op te bouwen via belangrijke acties:

• Beleid & strategieën voor digitale transformatie: Enabel adviseert overheden over de risico’s en voordelen van hun digitale transformatiestrategieën, co-creëert overheidsbeleid en bevordert beleid dat een veilig en open internet garandeert. De aanpak van Enabel is gebaseerd op de beginselen van goed bestuur en omvat de vertaling in concrete actieplannen, inclusief capaciteitsversterking en uitwisseling voor/tussen overheidspartners. Enabel richt zich zowel op sectoroverschrijdend (bv. digitaal beleid op nationaal of regionaal niveau) als op sectorspecifiek (bv. digitale gezondheid of onderwijs) beleid. Om dit te bereiken ondersteunt Enabel digitale agentschappen en ICT-ministeries van partnerlanden in hun rol als coördinator en expert. Dat gebeurt via het delen van ervaringen, ondersteuning van coördinatie en change management en deskundig advies afkomstig van het Belgische digitale ecosysteem.
• Digitale bouwstenen: Enabel ondersteunt de ontwikkeling van digitale bouwstenen die het overheden, maatschappelijke organisaties en ondernemers gemakkelijker maken om e-diensten te implementeren. Een van de belangrijkste bouwstenen waarop Enabel zich in het bijzonder richt, zijn de digitale bevolkingsregisters en de digitale identiteit. Enabel ondersteunt de ontwikkeling van betrouwbare digitale identiteitssystemen. We zorgen ervoor dat deze worden ondersteund door een solide en specifiek digitaal bevolkingsregister (niet samengevoegd met andere registers). Enabel maakt gebruik van Belgische succesverhalen van e-gov technologie (zoals registers van burgerlijke stand) door deze te contextualiseren met alle belanghebbenden. Op die manier willen we ervoor te zorgen dat partnerlanden een sprong voorwaarts kunnen maken.
• Interoperabiliteit van digitale diensten en open (big) data: Enabel werkt samen met overheden, maatschappelijke organisaties en private partners in de data-economie om ervoor te zorgen dat open gegevens routinematig door overheden worden gepubliceerd en dat overheidspersoneel over de nodige vaardigheden beschikt om in een open data-economie te werken. Enabel ondersteunt ook programma’s die overheidsdiensten met elkaar verbinden en ervoor zorgen dat gegevens interoperabel worden. Enabel bevordert ook het gebruik van open data-platforms om de burgerparticipatie op lokaal en nationaal niveau te vergroten.

Om te kiezen welke diensten Enabel in een bepaald land gaat ondersteunen, wordt een beoordeling gemaakt op basis van informatie die op landenniveau is verzameld door ‘digitale’ medewerkers, het delen van expertise en analyse van bestaande beoordelingen van de digitale economie of digitale gereedheid. Bij de ontwikkeling en uitvoering van programma’s wordt een stapsgewijze aanpak gevolgd, afhankelijk van de specifieke behoeften van elk partnerland. Daarbij zorgen we voor een strategie voor digitale vaardigheden en rechten en houden we uiteraard rekening met de randvoorwaarden en de leidende beginselen.

Om de ontwikkeling van programma’s verder te begeleiden, publiceert Enabel sectorale richtsnoeren voor ‘digital for development’. Deze nota’s ‘van beleid naar praktijk’ ondersteunen de operationele uitrol van de digitale transformatie-aanpak in een bepaalde sector op mondiaal niveau.

Enabel ondersteunt inclusief digitaal ondernemerschap via de volgende belangrijke acties:

• Een inclusieve ecosysteembenadering voor de digitale economie door de kwaliteit van ondersteunende diensten (incubatie & technisch) voor digitale ondernemers te versterken en de coördinatie en netwerking tussen de verschillende actoren van het ecosysteem (incubatie, financiële diensten en overheidsdiensten) te verbeteren. We werken ook samen met innovatie- en tech-hubs om ervoor te zorgen dat zij hun diensten en ondersteuning kunnen uitbreiden naar secundaire steden. Enabel onderzoekt ook hoe de toegang tot financiering voor digitale start-ups beter kan worden ondersteund.
• Om de deelname van vrouwen aan de digitale en digitaal ondersteunde economie te bevorderen, ondersteunt Enabel korte- en middellangetermijnopleidingen in digitale vaardigheden (praktijkgerichte, praktische trainingen) op basis van partnerschappen. De toegang tot ondersteunende diensten voor digitaal ondernemerschap wordt gewaarborgd via vertrouwde gemeenschapsruimten waar ongunstige genderstereotypen worden aangepakt door rolmodellen te benutten en ondersteunende gemeenschappen op te richten. Ten slotte wordt de belangstelling van meisjes voor digitale instrumenten op jonge leeftijd vergroot door middel van STEM-onderwijs en bewustmaking van de mogelijkheden in de digitale economie.
• Om te zorgen voor een gecombineerde overgang in de groene en digitale economie bevordert Enabel het gebruik van digitale fabricagetechnologieën voor de circulaire en groene economie. Enabel ondersteunt ondernemers door fablabs op te richten en ‘makers communities’ te bevorderen voor de ontwikkeling van innovatieve digitale oplossingen voor de groene economie, reparatiediensten en voor recycling-bedrijfsactiviteiten.