EU zet volop in op beroepscompetenties

Het gebrek aan jongeren met de juiste vaardigheden of skills op de arbeidsmarkt maakt investeringen in sub-Sahara Afrika onaantrekkelijk. Enabel merkt in de samenwerking met de privésector in Afrika dat bedrijven hier voortdurend mee worden geconfronteerd en dat hun capaciteit en middelen om te investeren in rekrutering en opleiding van nieuwe arbeidskrachten beperkt zijn. Ook veel Europese bedrijven willen graag in Afrika investeren, maar hebben moeite om arbeidskrachten met de juiste vaardigheden te vinden. Bedrijven en plaatselijke gemeenschappen en vooral jongeren worden zo beperkt in hun ontwikkeling, wat uiteindelijk bijdraagt aan de hoge werkloosheid.
 

Daar wil het Team Europe Initiative on Opportunity-Driven Skills and Vocational Education and Training (TEI OP-VET) verandering in brengen. TEI OP-VET ging in juni 2024 van start voor een periode van vijf jaar. Het is een onderdeel van de Global Gateway van de Europese Unie en wil het aanbod van het beroepsonderwijs afstemmen op de beroepscompetenties waar de arbeidsmarkt naar op zoek is. Het programma wordt gefinancierd door de EU (€ 75 miljoen) en Duitsland (BMZ) (€ 1 miljoen). Enabel heeft de leiding en werkt samen met GIZ, Expertise France en EDUFI.
 

Waardig werk als uitgangspunt voor een aanpak gericht op concrete jobopportuniteiten

Wat dit programma uniek maakt, is de aanpak om het beroepsonderwijs af te stemmen op concrete jobopportuniteiten. In plaats van generieke opleidingsprogramma’s aan te bieden, kijkt het programma eerst naar de bestaande vacatures en stemt vervolgens de opleidingsprogramma’s af op de reële behoeften van de arbeidsmarkt. Dat model zorgt ervoor dat jonge mensen in Afrika beroepscompetenties verwerven waar lokaal echt vraag naar is.

Om dat te bereiken volgt het programma drie sporen:

1. Expertise op vraag om concrete tewerkstellingskansen te beoordelen en vereiste competentieprofielen in groeisectoren en waardeketens in sub-Sahara Afrika te identificeren.
2. Publiek-private partnerschappen gericht op samenwerking tussen bedrijven en aanbieders van beroepsonderwijs aanmoedigen om ervoor te zorgen dat opleidingsprogramma’s zijn afgestemd op de behoeften van de arbeidsmarkt.
3. Competitief fonds om innovatieve projecten voor beroepsonderwijs in strategische waardeketens te ondersteunen en om partnerschappen tussen actoren uit de privésector en aanbieders van beroepsonderwijs en -opleidingen te stimuleren.

Een concreet voorbeeld: als een Europees bedrijf een investering plant in de farmaceutische industrie, bijvoorbeeld in Ghana, kan het programma helpen om de juiste jobprofielen beschikbaar te maken via de volgende stappen:

Wat betekent dit voor Afrika en Europa?

Het initiatief wordt uitgerold in meer dan 40 landen in sub-Sahara Afrika. In overeenstemming met het EU-Afrika Global Gateway Investment Package dat tijdens de EU-Afrika-top in 2022 werd aangekondigd, richt het zich op sectoren die van cruciaal belang zijn voor de toekomst van de regio, zoals groene technologieën, duurzame landbouw en gezondheidszorg. De Global Gateway is gericht op het opbouwen van sterkere banden tussen Europa en Afrika, het bevorderen van duurzame groei en het ondersteunen van de groene en digitale transities die steeds belangrijker worden.

Het OP-VET-initiatief gaat over het inspelen op concrete tewerkstellingskansen en het versterken van hun impact. Jongeren in Afrika, vooral in regio’s met een hoge werkloosheid, krijgen zo kansen om in hun levensonderhoud te voorzien. Duizenden jongeren zullen een goede baan vinden en Europese en Afrikaanse bedrijven krijgen de geschoolde arbeidskrachten die ze nodig hebben om productiviteit en groei te stimuleren. Voor de sterk ondergefinancierde beroepsonderwijs- en -opleidingssector komt er een relevanter aanbod dat beter inspeelt op de arbeidsmarkt en ervoor zorgt dat de afgestudeerden over relevante vaardigheden beschikken.
 

Publiek-private partnerschappen

Publiek-private partnerschappen zijn de sleutel tot succes voor TEI OP-VET. Daarbij werken bedrijven rechtstreeks samen met aanbieders van opleidingen om opleidingen te ontwerpen die voldoen aan de behoeften van de industrie. Deze samenwerking komt ten goede aan bedrijven, die geschoolde werknemers krijgen, en aan jongeren, die praktische vaardigheden opdoen met een baan in het vooruitzicht. Adviesdiensten en financieringskanalen binnen het programma moedigen bedrijven en instellingen in zowel Europa als Afrika aan om gezamenlijk vernieuwende programma’s voor het ontwikkelen van vaardigheden te ontwerpen.
 

De weg wijzen

Enabel is trots: het neemt de leiding in dit innovatieve programma van de Global Gateway van de EU en versterkt de rol van België in internationale samenwerking.

Bart Horemans, teamleider bij Enabel, omschrijft het als volgt: “Dit programma gaat echt voor een win-win-win, voor de privésector, voor de Afrikaanse jeugd en voor de onderwijssector. Enabel leidt dit innovatieve programma en zorgt ervoor dat alles soepel verloopt en dat iedereen samenwerkt in een echte Team Europa-geest. We geloven sterk in de toegevoegde waarde van samenwerking tussen landen en ontwikkelingsagentschappen. We kunnen hierdoor immers putten uit en voortbouwen op elkaars ervaring en expertise. Dit programma creëert unieke mogelijkheden voor Europese agentschappen om van elkaar te leren. Iets wat we nog veel te weinig doen.”