Marokkaanse dadels veroveren de Belgische markt

Sinds 2016 werkt Enabel nauw samen met dadelproducenten in de oasegebieden van Mezguita en Ferkla in Marokko om hun inkomen duurzaam te verbeteren.

Zo heeft Enabel een samenwerking bevorderd tussen de leden van de Economische Belangengroep (Groupement d’Intérêt Economique, kortweg GIE) van Mezguita en de Colruyt Group. De overeenkomst loopt over drie jaar en garandeert de aangesloten dadelproducenten een stabiele afzet in België van 60 ton per jaar.

GIE Mezguita verenigt 10 coöperaties met in totaal 152 boeren in de provincie Zagora, in het zuidoosten van Marokko. Dat is het belangrijkste palmboomveld aan de rivier de Draâ, die door de Marokkaanse woestijn slingert en een tiental traditionele palmboomplantages irrigeert. Boeren in deze regio hebben ervoor gekozen hun krachten te bundelen om hun financiën te verbeteren en hun kleine bedrijfjes samen te professionaliseren.

Gelijk loon voor gelijk werk

Colruyt Group betaalt de belangengroep 15 % méér per kilo dadels dan ze op de Marokkaanse markt zou krijgen. Dit surplus bezorgt de boeren een stabiel inkomen en de coöperaties kunnen het extra geld opnieuw investeren om bijvoorbeeld apparatuur aan te schaffen.

“Door een groot deel van onze oogst tegen een faire prijs en op een duurzame manier te verkopen, kunnen we ons inkomen opkrikken. Zo kunnen we onze kinderen goed onderwijs laten genieten, maar er ook voor zorgen dat ze toegang hebben tot betere sociale bescherming,” klinkt het bij Abdelaziz Lajwad, een dadelproducent en lid van GIE Mezguita.

Colruyt Group neemt zowat 1/8 van het totale volume van GIE Mezguita af, namelijk 400 ton per jaar. Het is een gezonde relatie, zowel voor de boeren – die niet te afhankelijk worden van één grote koper – als voor de Colruyt Group.

“Door nauwe samenwerking met de boeren en andere ketenactoren zoals Enabel en het Marokkaanse Agentschap voor Agrarische Ontwikkeling, hebben we een duurzame productketen voor dadels uitgebouwd. We garanderen de boeren  een stabiele afzetmarkt garanderen en werken samen om zowel de kwaliteit van de dadels als de duurzaamheid vande keten te verbeteren. In onze internationale ketenprojecten werken alle partners nauw samen en staan langetermijndenken en win-win oplossingen voor alle ketenpartners centraal. Zo brengen we duurzaam aankopen in de praktijk, op een manier die een stuk verder gaat dan wat je via certificatie of audits kan bereiken.”, aldus Karen Janssens, lid van het Product Sustainability Team bij Colruyt Group.

Sinds het begin van de samenwerking heeft GIE Mezguita 2.000 dagen werk per jaar gegenereerd voor jonge boeren en boerinnen.

Je horizon verbreden

Voor kleine producenten is het vaak moeilijk om aan de Europese exportvereisten te voldoen. De Europese Unie legt tal van technische normen en regels op het vlak van gezondheid en hygiëne op. Enabel ondersteunt zijn partners in Marokko om de administratieve kluwen te ontwarren en helpt hen bij het verkrijgen van de nodige certificaten om naar de EU te exporteren.

Dat opent ook nieuwe perspectieven voor dadelproducenten. Eens ze aan de exportvoorwaarden voldoen, kunnen ze een afzetmarkt zoeken in andere EU-lidstaten. Dat gegeven is een belangrijk commercieel voordeel, potentiële kopers houden er rekening mee.

Een product exporteren is één ding, het juist vermarkten is iets anders. Om het succes en de duurzaamheid van het project te garanderen, ondersteunen Colruyt Group en Enabel de belangengroep op verschillende niveaus:

• Professionalisering van het uitzicht en de opwaardering van dadels (behandeling, verpakking, kwaliteitsnormen);
• Professionalisering van de exportketen (vervoer, logistiek, douaneafhandeling, planning, geschillenbeheer);
• Marketing (technieken voor het onderhandelen en promoten van dadels in Europa, verkoopcontracten);
• Het opzetten en beheren van het sociale project (winstbeheer, sociale acties).

Geen pesticiden, wel zonnepanelen

GIE Mezguita zet ook in op milieuvriendelijke landbouw. Enabel ondersteunde de boeren door de installatie van zonnepanelen en de aanplant van 300 extra dadelpalmen te financieren.

Dankzij de zonnepanelen heeft de belangengroep haar elektriciteitsrekening in haar productie-eenheid met 70 % kunnen verlagen. Op die manier werd ook vermeden dat 70 ton CO2 per jaar in de lucht terechtkwam.

In de dadelboomgaarden worden geen pesticiden, herbiciden of chemicaliën gebruikt. Het gemoderniseerde irrigatiesysteem is gebaseerd op traditionele en milieuvriendelijke praktijken.

Een sociale aanpak

GIE Mezguita is begaan met gendergelijkheid en betrekt steeds meer vrouwen bij haar bestuursorganen, organiseert bewustmakingscampagnes rond milieupraktijken en draagt bij aan de verjonging van de palmboomgaarden door palmbomen aan te planten.

Collibri Foundation, de stichting van de Colruyt Group, past helemaal in deze sociale aanpak: ze helpt jongeren in een kwetsbare context. “Als onderdeel van het partnerschap zal er een opleidingsprogramma voor jongeren worden ontwikkeld,” zegt Abdelaziz Lajwad. Jongeren uit de Mezguita-regio kunnen hieraan deelnemen. Het doel is ook om hen bekend te maken met verschillende agrarische beroepen, maar ook met digitale beroepen en beroepen die te maken hebben met aanpassing aan klimaatverandering.

Je kunt de dadels in kwestie nu kopen in meer dan 400 Colruyt-, Okay- en 30 Bio-Planet-winkels in België.

Een beetje geschiedenis

• GIE Mezguita is slechts één van de 25 belangengroepen in het oasegebied van Marokko waarmee Enabel samenwerkt. We ondersteunen de ontwikkeling van hun organisatie en de professionele groei van de boeren via opleiding en coaching.
• De 25 belangengroepen vertegenwoordigen in totaal 7.939 aangesloten boeren, onder wie 1.774 vrouwen en 2.678 jongeren.
• Via de Belgische ontwikkelingssamenwerking werken we al 10 jaar samen met partners in de dadelpalmsector in verschillende Marokkaanse oasegebieden.
• Sinds 2021 spitsen we ons ook toe op ondernemerschap op het platteland, met de nadruk op de (digitale) vermarkting van dadelproducten door vrouwen en jongeren.