Voorwoord activiteitenverslag 2022 – 2023
Het voorbije jaar hebben we een aantal belangrijke bakens verzet. Er is een nieuwe beheersovereenkomst tussen de Belgische staat en Enabel afgesloten. Ook de landenprogramma’s met Congo en Mozambique werden vernieuwd. En in 2023 hopen we er nog drie andere af te sluiten. De optelsom ervan geeft een belangrijk kader waarbinnen Enabel zijn activiteiten verder kan ontplooien.
Dat doen we tegen de achtergrond van een steeds onvoorspelbaardere wereld. Met de Russische invasie van Oekraïne is er voor het eerst in decennia opnieuw een brutale oorlog op Europees grondgebied. Door de oorlog en de naweeën van de pandemie stegen de voedsel- en energieprijzen wereldwijd. De gevolgen van de klimaatcrisis, met steeds extremere weerfenomenen, worden overal voelbaar.
Al die crisissen lijden tot meer mensen in nood. Over de hele wereld zijn er op dit moment maar liefst 32,5 miljoen vluchtelingen. Meer dan 103 miljoen mensen werden in 2022 door geweld of natuurrampen gedwongen hun thuis te verlaten.
We staan voor de keuze: ofwel trekken we ons terug achter gesloten poorten en steken ons hoofd in het zand in de hoop dat de problemen zichzelf oplossen, ofwel erkennen we deze problemen en doen we er iets aan.
Dat is wat de honderden medewerkers van Enabel, of het nu in Brussel, Kinshasa of Ramallah is, elke dag opnieuw doen. Met een open blik staan ze in de wereld, met een duidelijk doel: de problemen aanpakken, samen met de partnerorganisaties. En zo bewijst Enabel keer op keer dat solidariteit werkt.
Dat is geen gemakkelijke opdracht. De Belgische ontwikkelingssamenwerking is vooral actief op plaatsen waar de nood hoog is. De grootste concentratie van extreme armoede bevindt zich net in onze partnerlanden. Zij zijn ook het meest kwetsbaar voor de gevolgen van de klimaatverandering. Mensenrechten, democratie en een goed-functionerende rechtstaat zijn er verre van vanzelfsprekend. Onze samenwerking dient dan ook niet om regeringen of regimes te ondersteunen – ze is er om mensen te helpen. Gewone mensen met gewone dromen.
‘En waar mensen van dromen in Congo of in Senegal verschilt niet zo gek veel van wat mensen belangrijk vinden in Mechelen of La Louvière: een dak boven het hoofd, werk dat eten op de plank brengt, een omgeving waar kinderen veilig en vrij in kunnen opgroeien en leren. Kortom, vooruitgaan in het leven.’
Enabel kan op dit vlak goede resultaten voorleggen: van het stimuleren van vrouwelijk ondernemerschap, over investeren in sociale bescherming, tot de inzet van biogas voor huishoudelijk gebruik. De vele programma’s en projecten worden in dit jaarverslag beschreven. Elke euro die we investeren in een kind dat naar school kan blijven gaan in plaats van verplicht te werken, is een euro die goed besteed is.
Een van de grootste uitdagingen voor onze welvaart is de klimaatcrisis. En hét voorbeeld bij uitstek waarbij internationale samenwerking absoluut noodzakelijk is. Door alleen muren op te trekken in eigen land, houd je de volgende overstroming niet tegen. Als mensen in Mozambique zich beter kunnen voorbereiden op de gevolgen van de klimaatopwarming is er minder kans dat ze ooit zullen moeten vluchten na de zoveelste zware storm of mislukte oogst. Ook daarvoor kunnen onze partners rekenen op het engagement van Enabel.
Nu dat kortzichtigheid, eigenbelang en bruut geweld opnieuw terrein winnen, is het des te belangrijker dat we wereldwijd een tegenwicht vormen voor de steeds sterkere invloed van autoritaire regimes die lak hebben aan mensenrechten. Waar extremen aan de macht zijn, gaat de welvaart erop achteruit. Daar komen de rechten van meisjes en vrouwen als eerste onder druk te staan. En waar meisjes en vrouwen worden onderdrukt, verarmt heel de samenleving.
Ook dat is een grote uitdaging in onze partnerlanden. Ondanks die moeilijke omstandigheden breidt Enabel zijn werking verder uit. We gaan juist daar waar nog weinigen aanwezig zijn. Dat laat ons toe om in dialoog te gaan met overheden en ook lastige onderwerpen, zoals mensenrechten en corruptie, op tafel te gooien.
‘Internationale solidariteit is geen of-of-verhaal, waarbij we ofwel in onze eigen samenleving investeren, ofwel in mensen in nood in de rest van de wereld. Internationale solidariteit is evenmin een kwestie van liefdadigheid. Het is gewoon een kwestie van gezond verstand.’
Door mensen wereldwijd te versterken, versterken we mensen hier bij ons. Wanneer we investeren in internationale solidariteit, investeren we in ieders toekomst.
